zondag 10 maart 2013

Oscar, Jan Siebelink


Titel: Oscar
Auteur: Jan Siebelink
Uitgeverij: De Bezige Bij
Jaar van uitgave: 2012
Pagina’s: 125

Link naar samenvatting:

Link naar biografie Jan Siebelink:

Gelezen recensies:

Vergelijking Recensies & eigen mening

De auteur van de door mij als eerst gelezen recensie (Volkskrant) waardeert de stijl die Siebelink in zijn roman ‘Oscar’ aanneemt zeer. De recensent geniet van de manier waarop het verhaal is geschreven meer dan het verhaal opzich. Zo merkt hij aan het eind op dat de kracht van Jan Siebelinks nouvelle schuilt in de details in plaats van in het verhaal zelf. Ik ben ook van mening dat Siebelink er inderdaad in is geslaagd de spanning op te bouwen.  De auteur van tweede recensie (www.recensieweb.nl) vindt echter dat de nouvelle wat ‘hijgerig’ begint. De lezer wordt in één keer met heel veel informatie geconfronteerd.  Ik zelf had geen moeite met deze manier van beschrijven omdat het maar een kort verhaal is. Jan Siebelink werkt  toe naar het doemscenario wanneer Id overlijdt. Hier overlappen twee spanningsbogen elkaar, zo merkt ook Daan Stoffelsen (tweede recensie) op. Aan de ene kant heb je de onbeantwoorde liefde van Oscar voor Esmee en aan de andere kant ook de gruwelen van Ids dood.


Ik ben het voornamelijk eens met de eerste recensie omdat ik vindt dat het psychologische aspect van het boek iets beter uit gewerkt had mogen worden, of in ieder geval wat  verrassender. Ik prijs echter wel de stijl van Siebelink, dat het boek tot een echte pageturner maakt. De verwarring die hij schept met zijn manier van beschrijving vind ik ook zeer bewonderenswaardig

Terug tot Ina Damman, Simon Vestdijk


Titel: Terug tot Ina Damman
Auteur: Simon Vestdijk
Uitgeverij: Wolters-Noordhoff BV
Jaar van uitgave: 1934
Gelezen uitgave: 1981
Pagina’s:  219

Link naar Samenvatting:

Link naar biografie Simon Vestdijk:

Na het lezen van het boek waren de volgende zaken nog onduidelijk of onbekend voor mij:

- Hoe ontstond de liefde van Anton voor Ina?
- Wanneer Anton feller wordt vergeet hij dan ook de dood van zijn vader?
- Waarom keert Anton zich tegen zijn moeder?
- Is Anton aan het eind van het boek tevreden?

Ik heb er voor gekozen om te onderzoeken
 hoe de liefde van Anton Wachter voor Ina Damman ontstond. Al in het begin van het boek is het duidelijk dat liefde een hele belangrijke rol speelt. Zowel het geliefd zijn als het ongeliefd zijn is door Vestdijk verwerkt in de thematiek. Al op Anton’s eerste dag van het HBS wordt hij getreiterd door oudschoolgenoten van hem, voornamelijk Piet Idzerda. Door al deze pesterijen raakt Anton in een isolement. Hij vindt zijn uitvlucht in zijn studie en dit levert hem daardoor ook hoge cijfers op.

Maar een teleurstelling volgt wanneer een vriend van Anton, Jan Breedevoort, een relatie krijgt met Marie van den Boogaard. Anton had zich voorgenomen verliefd op haar te worden. Anton was niet verliefd hij wou enkel verliefd zijn. Hij zoekt in liefde een uitvlucht voor zijn problemen op school. Voor al zijn angsten rent Anton weg daarbij is hij op zoek naar steun van zijn vader. Misschien wil Anton de liefde gebruiken om de rol van zijn vader over te nemen of in iedergeval om het verdriet te kunnen verwerken. Wanneer op een dag Ina Damman op het HBS verschijnt ziet Anton dit als de ultieme uitvlucht. Hij wordt voorgesteld aan Ina en ze belooft hem dat hij haar elke dag mee naar huis mag lopen. Het feit dat Anton hier iets heeft waar aan hij zich vast kan houden maakt hem sterker. De liefde van Anton voor Ina ontstaat ook hier weerd door ontsnapping, uit angst voor de realiteit.

Dat het daarom niet gaat om een passievolle liefde is ook te zien aan de manier waarop Anton verandert. We lezen weinig over de emoties van Anton tegenover Ina. Wel is duidelijk de mentale verandering die Anton ondergaat te merken. In het boek schemert door dat de echte naam van Ina Damman Antonia is. Een mooi symbool dat Vestdijk in zijn boek heeft verwerkt. Antonia geeft een reflectie van Anton weer, ze belichaamt het ideaalbeeld wat Anton voor zichzelf heeft gemaakt.Dat dus ook de ‘liefde’ van Anton voor Ina (Antonia) platonisch is blijkt hieruit. Anton gebruikt de liefde om zichzelf als het ware te ontwikkelen.
Wanneer Ina opbiecht dat ze de aanwezigheid van Anton niet meer dan vervelend vindt lijkt Anton hier vrede mee te hebben. Hij doet geen moeite om haar op te zoeken maar blijft wel over haar fantaseren. We kunnen duidelijk zien dat de persoonlijkheid van Anton een enorme transformatie heeft ondergaan. Hij is een stuk zelfverzekerder geworden. Toch kan Anton, zo blijkt aan het einde van het boek, Ina Damman niet loslaten. Hij zal van haar blijven houden. Dit is niet in de vorm van liefde tussen de twee, hij zal haar niet missen maar hij waardeert de verandering die hij dankzij haar heeft kunnen doormaken.

Door goed te kijken naar de thematiek en de motieven in het boek kom je erachter dat liefde in Vestdijk’s werk een rol aan neemt van zelfacceptatie en ontwikkeling. De constante drang om een uitvlucht te vinden van de realiteit is iets dat Anton Warchter gedurende het hele verhaal bezig houdt. Wat meer dan liefde biedt deze mogelijkheid? Anton valt voor Ina zodat hij zichzelf kan verliezen maar belangrijker zichzelf kan ontwikkelen. Met deze analyse ben ik erachter kunnen komen wat de liefde van Anton van Ina Damman precies inhoudt. Daarbij ben ik ook achter het antwoord van mijn laatst gestelde vraag kunnen komen. Aan het einde van de roman blijkt dat Ina nog steeds een rol speelt in Anton’s leven. Hij mist haar echter niet. Ina heeft er voor gezord dat Anton zich sterker voelde en daarvoor is hij haar meer dan dankbaar.



Lijmen/Het Been, Willem Elsschot


Zakelijke gegevens Lijmen/Het Been
Auteur: Willem Elsschot
Uitgeverij: Em. Querido’s Uitgeverij B.V.
Eerste druk Lijmen: 1924
Eerste druk Het Been: 1938
Eerste gezamenlijke druk: 1959
Gelezen druk: 1989
Pagina’s: 219

Link naar samenvatting Lijmen/Het Been:

Link naar biografie Willem Elsschot:

Na het lezen van het boek waren de volgende zaken nog onduidelijk of onbekend voor mij:

- Wie is dikke Jeanne precies en wat gebeurt er met haar in het boek?
- Hoe wordt Boormans vrijgelaten uit het verzorgingshuis?
- Wat is de rol van de agenten in het begin van het boek?
- Waarom speelt Korthals nog zo lang een rol in het boek?

Ik besloot uit te zoeken wat de rol is van de twee agenten die Boorman aanspreken in het begin van het boek. Nadat Boorman de baan als zijn secretaris aangeboden had aan Laarmans kwamen er twee agenten op hen af. Boorman, ook voor de samenwerking met Laarmans, hield zich bezig met de kunst van het lijmen. Hij smeert bedrijven een grote hoeveelheid van zijn Wereldtijdschrift aan dat in feite niet meer is dan wat bedrukt papier. Dit is een vorm van acquisitiefraude omdat de advertenties niet worden verspreidt door Boorman en de artikelen ook niet origineel zijn maar steeds bewerkingen van een standaard artikel. Boorman houdt zich dus bezig met illegale zaken. Deze zaken zijn echter voor justitie niet makkelijk aan te tonen.

Een van de agenten die Boorman aanspreekt herkent hem. In het boek staat niet waarvan ze elkaar kennen. Het is niet verwonderlijk dat Boorman in zijn zakenleven veel in contact is gekomen met justitie omdat zijn klanten van het tijdschrift hebben zullen beschuldigen wegens fraude. In het begin lijkt het alsof de agenten Boorman aan willen houden en een machtspositie over hem willen hebben. Dit houdt echter niet lang stand. Boorman neemt de twee heren mee naar zijn werkplaats en nodigt ze uit voor een borrel. Hij houdt zijn potentiele vijanden graag te vriend en biedt ze een dure fles wijn aan. Nadat de mannen een tijdje aan het kletsen zijn vraagt een van de agenten hoeveel abonnementen het tijdschrift van Boorman heeft. Boorman antwoord na een tijdje dat hij niet aan abonnementen doet. De agent is verbaasd en vraagt zich af hoe Boorman dan zijn winst behaald.

Deze scene laat zien dat de agenten net als de meeste klanten weinig weten van de manier waarop Boorman te werk gaat. Ze weten dat hij goed is in het manipuleren van mensen maar zien niet dat het tijdschrift vrijwel geen inhoud heeft. Willem Elsschot heeft deze passage geschreven om zo de werkwijze van Boorman te introduceren. Ook is duidelijk de werking van Boorman’s overtuigingskracht te zien. Het blijkt uit dit fragment dat Boorman zichzelf een goed aanzien kan geven. Na een tijdje zijn de agenten enigszins geïntimideerd door Boorman en willen zijn werkplaats maar al te graag verlaten. Het feit dat er agenten voorkomen op een van de eerste bladzijden laat zien in wat voor wereldje Boorman leeft. Boorman is een man die je liever te vriend houdt want hij is in staat zo blijkt later in het boek alles te doen om er zelf beter van te worden.

Door de passage nog eens terug te lezen merkte ik op dat de houding van de agenten tegenover Boorman veranderde naarmate ze langer met hem optrokken. Ik vroeg me af hoe Boorman de agenten kent want dat staat in het boek niet vermeld. Een van de agenten weet van Boorman’s zaken, blijkbaar staat Boorman onder politie bekend als iemand waar op gelet moet worden.